Ik kan toch niet ‘zomaar’ ontslagen worden?

Als u outplacement doet, is dat vrijwel altijd omdat u net ontslagen bent of binnenkort ontslagen wordt. De eerste reactie na de aankondiging van ontslag is er vaak eentje van schrik: “Ik kan toch niet ‘zomaar’ ontslagen worden?”
In principe klopt dat. U wordt in Nederland nooit ‘zomaar’ ontslagen. Aan uw ontslag ligt altijd een in de wet genoemde ‘goede reden’ ten grondslag, althans dat hoort zo te zijn. Volgens de wet zijn er de volgende ‘goede redenen’ om ontslagen te worden.
Ontslag binnen de proeftijd
Mocht uw nieuwe baan toch niet bevallen, dan mag u de eerste twee maanden van een nieuwe arbeidsovereenkomst zonder opgaaf van redenen ontslag nemen. Uw werkgever mag u in die periode ook zonder opgaaf van redenen ontslaan. De ‘goede reden’ is hier dus dat u nog in de proeftijd zit.
Duurt uw arbeidsovereenkomst korter dan zes maanden, dan bedraagt de proeftijd niet twee maanden maar één maand.
Uw contract loopt af
De meest mensen beginnen tegenwoordig bij een nieuwe werkgever met een contract voor bepaalde tijd. Het wordt meestal niet zo genoemd, maar in de praktijk functioneert het contract voor bepaalde tijd als een verlengde proeftijd. Tegen het einde van het contract mag uw werkgever opzeggen. Tussentijds opzeggen van een tijdelijke arbeidsovereenkomst is in beginsel niet mogelijk. Let even op de aanzegtermijn/-verplichting van uw werkgever.
Deze vorm van ontslag wordt ook wel ‘ontslag van rechtswege’ genoemd. Bij het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd krijgt je overigens niet altijd automatisch ontslag van rechtswege, maar alleen als dit in de cao of arbeidsovereenkomst staat.
Er is een ‘redelijke grond’ voor ontslag
Soms heeft je werkgever een redelijke grond om je te ontslaan, zoals bedrijfseconomische redenen, langdurige ziekte of disfunctioneren. Ontslag op een van de in de wet genoemde redelijke gronden heeft meestal nogal wat voeten in de aarde, dus raadpleeg altijd een jurist als je werkgever hiermee aankomt.
Ontslag met een vaststellingsovereenkomst
Een tussenvorm van zelf ontslag nemen en ontslagen worden is de vaststellingsovereenkomst. Deze in de wet geregelde vorm van ontslag komt veel voor wanneer een werkgever liever niet met je verder wil maar ook geen redelijke ontslaggrond of andere goede reden voor ontslag heeft.
Aan de vaststellingsovereenkomst kleven nogal wat haken en ogen. Raadpleeg altijd een jurist of advocaat als je werkgever voorstelt om met een vaststellingsovereenkomst de arbeidsrelatie te beëindigen.
Ontslag op staande voet
Ontslag wegens een dringende reden, zoals de wet dat noemt, is misschien wel de meest ingrijpende vorm van ontslag die we in Nederland kennen. Kort gezegd komt ontslag op staande voet erop neer dat je werkgever een hele goede reden heeft om je (vrijwel) direct naar huis te sturen.
Ook in dit geval geldt dat je het beste direct contact op kunt nemen met een arbeidsjurist.
Samengevat
Er zijn dus nogal wat mogelijkheden voor een werkgever om afscheid te nemen van een werknemer. De bescherming van werknemers zit ‘m vooral in de wettelijke beperkingen en de complexiteit van ontslag.
In vrijwel alle gevallen (behalve bij een dringende reden of pensionering) kun je in geval je ontslagen wordt een transitievergoeding krijgen. Let wel op dat die ook werkelijk bij de laatste loonbetaling zit en vraag erom als dat onverhoopt niet het geval is. Een goede outplacementadviseur zal overigens ook de afwikkeling van het ontslag met je doornemen en je tevens adviseren over de financiële kant van je ontslag. Zo hou je mogelijk aan outplacement nog meer over dan een nieuwe baan.
Lees meer over (de gevolgen van) ontslag op Loopbaanadvies.net, Rijksoverheid.nl en UWV.nl.